नाही मुठीमधे द्रव्य

नाही शिरेमध्ये रक्त,

काय करावें कळेना

नाही कष्टाचे सामर्थ्य;

अर्थ : देशाच्या रक्षणासाठी सीमेवर अहोरात्र आपले जवान शत्रूशी दोन हात करत असतात. आपल्या भारतमातेचे रक्षण करतात. त्यामुळेच आपण सर्व आनंदाने, सुखाने जगत असतो. सण, उत्सव साजरे करत असतो. आपणांस त्यांचा नेहमीच अभिमान वाटत असतो. त्याचप्रमाणे कवयित्री इंदिरा संत या सुद्धा जवानांवर खूप प्रेम करतात. जवानांप्रती त्यांच्या मनात जिव्हाळा, प्रेम, आदर आहे. घरातून सीमेवर लढण्यासाठी जायला निघालेल्या जवानाला त्या ओवाळत आहेत. त्याला ओवाळणी करत असताना कवयित्रिच्या मनात विविध भावना निर्माण होतात. त्या म्हणतात, मी ओवाळणी करत आहे; पण माझ्याकडे संपत्ती, पैसे नाहीत, मी श्रीमंत नाही. माझ्या शरीरात लढण्यासाठी शिरेमध्ये सळसळणारे रक्तही नाही. त्यामुळे ओवाळणी कशाप्रकारे करावी हे कवयित्रीला कळेनासे झाले आहे.

English Translation:

For the protection of the country, our soldiers are fighting the enemy day and night on the border. Protecting our motherland. That is why we all live happily and happily. Festivals are celebrated. We are always proud of them. Similarly poetess Indira Sant also loves jawans a lot. He has warmth, love and respect towards the soldiers. They are waving to a soldier who is leaving home to fight on the border. While waving him, various emotions arise in the poetess’s mind. They say, I am waving; But I have no wealth, no money, I am not rich. My body doesn’t even have blood rushing through its veins to fight. So the poetess has not known how to wave.

जीव ओवाळावा तरी

जीव किती हा लहान;

तुझ्या शौर्यगाथेपुढे

त्याची केवढीशी शान;

अर्थ : कवयित्रीला जवानाबद्दल नितांत आदर, प्रेम, जिव्हाळा आहे. त्याचे औक्षण करत असताना कवयित्री म्हणतात, या जवानांचे कार्य इतके मोठे आहे की, माझा जीव जरी ओवाळून टाकला तरी तो जवानांच्या शौर्यगाथेपुढे, त्यांच्या पराक्रमापुढे त्यांच्या धैर्यापुढे, त्यांच्या कर्तव्यापुढे लहान आहे. तिचे आयुष्य त्याच्या शौर्यापुढे अगदी कवडीमोल (लहान) आहे. त्या जवानाची शौर्यगाथा इतकी महान आहे की त्या शौर्यगाथेपुढे आपल्या सामान्य जीवाची काय शान असणार ? असे कवयित्रीला वाटते.

English Translation:

The poetess has great respect, love and affection for the young man. While praising him, the poet says, the work of these jawans is so great that even if my life is sacrificed, it is small compared to the bravery of the jawans, compared to their bravery, compared to their duty. Her life pales in comparison to his bravery. The gallantry of that soldier is so great that what will be the honour of our common life before that bravery? The poetess thinks so.

वर घोंघावे बंबारा,

पुढे कल्लोळ धुराचे,

धडाडत्या तोफांतून

तुझें पाऊल जिद्दीचें;

अर्थ : सैनिक सीमेवर शत्रूशी लढत असतात, त्यावेळची परिस्थिती अतिशय हृदयद्रावक, हृदयाला हेलावून टाकणारी असते. युद्धभूमीवर शत्रू आक्रमण करत असतो. त्याचा परतवार करत असताना अनेक सैनिक घायाळ होतात. तोफांचा आवाज होत असतो, बंदुकीतून सुटणाऱ्या असंख्य गोळया अनेकांची छाताडे उडवत असतात. धुरावा लोळ उठत असतो. कवयित्री म्हणतात; हे सारे चालू असताना आपला हा जवान मागे हटत नाही तर दोन पावले नेहमी पुढेच टाकत असतो. न घाबरता, डगमगता, शत्रूशी दोन हात करून जिद्दीने लढत असतो.

English Translation:

Soldiers are fighting the enemy on the border, the situation is very heartbreaking, heart wrenching. The enemy is attacking the battlefield. While retaliating, many soldiers are injured. There is a sound of cannons, numerous bullets from the guns are blowing away the umbrellas of many people. Rolling fire is rising. The poet says; While all this is going on, this jawan of ours does not retreat but always takes two steps forward. Fearless, unwavering, stubbornly fighting the enemy with two hands.

तुझी विजयाची दौड

डोळे भरून पहावी;

डोळ्यांतील आसवांची

ज्योत ज्योत पाजळावी

अर्थ : सीमेवर चालू असलेल्या रणसंग्रामामध्ये आपल्या जवानाचा विजय निश्चित आहे. कवयित्री म्हणतात, या जवानांचा पराक्रम मला डोळे भरून पाहायचा आहे. तसेच आपल्या जवानाकडून भारतीयांची असलेली अपेक्षा व्यक्त करताना त्या म्हणतात, शत्रूला पराजित करून प्रत्येक युद्धात तुझाच विजय झाला पाहिजे. तुझ्या विजयाची दौड अशीच राहिली पाहिजे. तुझ्या विजयाने माझ्या डोळयांमध्ये आनंदाश्रू दाटून येतील. ज्याप्रमाणे दिव्याची ज्योत नेहमी तेवत असते तशीच माझ्या डोळयांतील अश्रूंची ज्योत नेहमीच पाजळत राहिली पाहिजे.

English Translation:

In the ongoing battle on the border, the victory of your jawan is certain. The poetess says, I want to see the valor of these soldiers with my eyes full of eyes. Also, while expressing the expectations of Indians from their soldiers, they say, you should win every war by defeating the enemy. Your victory streak should continue like this. Your victory will fill my eyes with tears of joy. Just as the flame of a lamp is always burning, the flame of tears in my eyes should always be burning.

अशा असंख्य ज्योतींची

तुझ्यामागून राखण;

दीनदुबळ्यांचे असें

तुला एकच औक्षण.

अर्थ : कवयित्री सीमेवर लढण्यासाठी जाणाऱ्या जवानाला म्हणतात की, सर्व जनमानसांच्या असंख्य ज्योती तुझ्या रक्षणासाठी सदैव तुझ्याच पाठीशी आहेत. म्हणजेच असंख्य लोकांचा आशीर्वाद तुझ्या पाठीशी आहे. आम्ही सर्वजण दीनदुबळे आहोत. आमच्यामध्ये तुझ्यासारखे सामर्थ्य नाही. रक्तामध्ये ती उमेद नाही. तुझ्याकडे हे सर्व आहे. तुझ्यामध्ये आणखी उर्जा निर्माण होण्यासाठी आशीर्वाद स्वरूपात तुझे औक्षण आम्ही सर्व भारतीय करत आहोत.

English Translation:

The poet says to the soldier who goes to fight on the border that the countless flames of all the people are always by your side to protect you. That means the blessings of countless people are with you. We are all weak. We are not as strong as you. There is no hope in the blood. You have it all. We all Indians are praying to you in the form of blessings to generate more energy in you.